CẬP NHẬT ĐIỂM MỚI – HỆ THỐNG NGÀNH KINH TẾ VIỆT NAM

Từ Quyết định 27/2018/QĐ-TTg → Quyết định 36/2025/QĐ-TTg

Sau hơn sáu năm áp dụng, Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn hóa hoạt động thống kê, đăng ký kinh doanh và hoạch định chính sách phát triển kinh tế. Tuy nhiên, bối cảnh mới với sự nổi lên của kinh tế số, chuyển đổi xanh và yêu cầu hội nhập sâu rộng đã đặt ra nhu cầu hoàn thiện khung phân loại ngành kinh tế theo hướng hiện đại và linh hoạt hơn. Đáp ứng yêu cầu đó, Chính phủ ban hành Quyết định số 36/2025/QĐ-TTg thay thế, với những điều chỉnh về cấu trúc mã ngành, nội dung và phương pháp phân loại nhằm bảo đảm tính bao quát, cập nhật qua đó giúp Việt Nam chủ động thích ứng với xu thế toàn cầu hóa và sự xuất hiện của các ngành kinh tế mới trong kỷ nguyên số.

1) Hiệu lực & bãi bỏ

• Quyết định 36/2025/QĐ-TTg có hiệu lực từ 15/11/2025.
• Bãi bỏ toàn bộ Quyết định 27/2018/QĐ-TTg kể từ thời điểm trên.

2) Danh mục ban hành kèm theo và phạm vi áp dụng

• Quyết định 36/2025 ban hành kèm theo hai phụ lục trọng tâm gồm:
  • Phụ lục I – Danh mục ngành kinh tế Việt Nam (bảng mã 5 cấp).
  • Phụ lục II – Nội dung ngành kinh tế Việt Nam (bbao gồm mô tả chi tiết, ví dụ, phạm vi “bao gồm” và “loại trừ”).
• Hệ thống mới được sử dụng thống nhất trong
• Hoạt động thống kê Nhà nước;
• Căn cứ lựa chọn mã ngành khi đăng ký doanh nghiệp;
• Công tác quản lý Nhà nước;
• Hồ sơ thủ tục đầu tư;
• Các báo cáo chuyên ngành.
• Ý nghĩa: Tác động trực tiếp đến tất cả doanh nghiệp khi bổ sung ngành, điều chỉnh GCN ĐKDN, hoặc tư vấn khách hàng về mã ngành.

3) Tiêu chí xác định ngành  – nâng tầm thành nguyên tắc cốt lõi

• Quyết định 27/2018/QĐ-TTg

Tiêu chí xác định ngành chỉ ghi nhận các tiêu chí xác định ngành nghề trong Phụ lục II, tức là đặt chúng ở vị trí bổ trợ, mang tính hướng dẫn kỹ thuật nhiều hơn là quy định cốt lõi.

• Quyết định 36/2025/QĐ-TTg

Các tiêu chí này được nâng lên và quy định trực tiếp tại Điều 2, trở thành một nội dung mang tính nguyên tắc pháp lý trung tâm, giúp thống nhất cách hiểu và cách áp mã ngành.

4) Thay đổi nội hàm của tiêu chí phân ngành

Một điểm cải cách lớn:

• Quyết định 27/2018 xác định tiêu chí đầu tiên là: “Quy trình và công nghệ sản xuất của hoạt động kinh tế”
• Quyết định 36/2025 rút gọn còn: “Quy trình sản xuất của hoạt động kinh tế.”
• Ý nghĩa: Công nghệ thay đổi liên tục, nên loại bỏ yếu tố này giúp hệ thống phân loại ổn định, bền vững và ít phải sửa đổi trong tương lai.

5)  Cập nhật cơ cấu, số lượng và phân cấp ngành

• Căn cứ tại Điều 3 Quyết định 36/2025

– Ý nghĩa: Dù cấp 2 giảm 1 ngành, các cấp chi tiết (3-5) lại tăng mạnh, phản ánh tính bao quát và chuyên sâu hơn của hệ thống mới.

6) Chuẩn hóa phương thức đánh mã ngành

• Căn cứ tại Điều 3 Quyết định 36/2025
• Quyết định 27, mã ngành được quy định theo cấu trúc từ một đến năm chữ số (tương ứng cấp 1 đến cấp 5), nhưng chưa có quy định thống nhất về khoảng mã số sử dụng.
• Quyết định 36 đã thống nhất và chuẩn hóa lại hệ thống mã số, quy định rõ ràng phạm vi đánh mã như sau:

–     Cấp 2: 01 – 99

–     Cấp 3: 011 – 990

–     Cấp 4: 0111 – 9900

–     Cấp 5: 01110 – 99000

­       Ý nghĩa: Việc chuẩn hóa cấu trúc mã giúp tránh trùng lặp mã, tạo điều kiện tích hợp thuận lợi vào các cơ sở dữ liệu quốc gia, đồng thời tăng tính logic và thống nhất của toán bộ hệ thống phân loại ngành kinh tế.

7) Nhóm ngành mới – phản ánh sự phát triển của kinh tế số

• Quyết định 36/2025 xuất hiện một nhóm ngành cấp 1 hoàn toàn mới:

–   K – Hoạt động viễn thông; lập trình máy tính, tư vấn, cơ sở hạ tầng máy tính và các dịch vụ thông tin khác.

• Ý nghĩa: Nhóm ngành mới này được tái cấu trúc từ nhiều ngành rời rạc trước đây, hợp nhất toàn bộ các hoạt động liên quan đến CNTT, viễn thông, dữ liệu số, lập trình và hạ tầng kỹ thuật số, qua đó phản ánh đúng xu hướng phát triển của nền kinh tế số và chuyển đổi số.